Wat als we het Pareto-principe eens toepassen op de situatie waar we in zitten?
Je weet wel, de 80-20 regel. 80% van de gevallen zorgt voor 20% van de resultaten en andersom. Dit principe zie je overal. Je gebruikt 20% van je kleding in 80% van de tijd. 20% van de mensen op je feestje zorgen voor 80% van de sfeer. En 80% van de winst van een bedrijf komt van 20% van de producten. 80% van de omzet komt van 20% van de klanten. 20% van je medewerkers zorgen voor 80% van de problemen. Etc. etc. En die percentages kunnen natuurlijk wat variëren maar het gaat op het ‘principe’. Het is een manier van denken.
Ik ben er altijd voorstander van geweest om binnen bedrijfsprocessen dingen eenvoudig te houden. Wij zijn mensen die best slim zijn, maar de werkelijkheid is voor ons te complex. En daarom houden we ervan als we het vereenvoudigen naar modellen, plaatjes en principes. En ben dan ook helemaal geen fan om allerlei systemen en procedures op te starten voor een hele groep die eigenlijk alleen effect hebben op 20% van de gevallen. Voorbeeld: als 20% van je personeel altijd te laat komt, dan ga je niet voor de hele organisatie een boetebeleid opstellen voor te laat komen. Als 20% van je personeel niet naar vergaderingen komt, dan ga je niet voor de hele organisatie vergaderingen verplicht stellen etc. Creëer maatwerk voor die 20%, zodat je probleem is opgelost. Dus die 20% die te laat komt, daar voer je aparte gesprekken mee en maak je aparte afspraken mee. Overigens heb je binnen die 20% ook weer het Pareto-principe, met wellicht een nóg andere aanpak, maar dat laat ik binnen dit artikel even buiten beschouwing.
Dus als we het naar een groter schaalniveau tillen, de samenleving. Dan maak je als overheid wél beleid en systemen en procedures voor 80% van de gevallen. Beseffende dat dat nooit 100% van de gevallen zal kunnen beslaan. Dus je ontkomt er niet aan dat je voor de overige 20% aparte afspraken nodig hebt. Nog een voorbeeld: als 20% van de leerplichtige kinderen niet naar school gaat vanwege een instabiele thuissituatie, dan ga je niet bij alle kinderen langs de deuren om de thuissituatie te checken. Nee voor 80% gaat het goed. Voor hen heb je een systeem vanuit de basisgedachte dat de thuissituatie goed is. En mocht er iets mis gaan, dan heb je een signaleringsproces zodat een casus indien nodig binnen die maatwerkconstructie van 20% kan worden opgepakt.
Met het coronavirus (COVID-19) is bekend dat 80% van de besmettingen mild verloopt. Ook is bekend dat van de 20% die ernstigere klachten heeft of zelfs komt te overlijden, 80% kwetsbaar is/was. (overgewicht/ouderen meestal met onderliggende ziekten). (Dus 80% van de 20%, volg je ‘m nog?) Je kunt je vanuit het Pareto-principe dus afvragen of dat we niet voor de 20% van de besmettingen die ernstiger verlopen aparte maatregelen moeten treffen in plaats van een heel maatregelenpakket op de gehele samenleving toe te passen. Je kunt dit ook geografisch benaderen. Binnen Nederland komt 80% van de ziekenhuisgevallen uit 20% van Nederland. (Een snelle google actie laat al snel zien dat Brabant en Limburg de sterkste getroffen gebieden zijn, zie ook onderstaand kaartje van het RIVM).
Je begrijpt al waar ik naartoe wil, wat als we voor een gedifferentieerde aanpak zouden gaan? Maatwerk voor 20% van de gevallen en dus niet een volledig maatregelenpakket voor de gehele samenleving. En voor de goede orde. Ja, kwetsbaren moeten worden beschermd. Dat kan natuurlijk binnen die maatwerkconstructie die ik heb benoemd. En als we daarbij inzetten op het minder kwetsbaar maken van kwetsbaren? In Nederland ligt het aantal mensen met overgewicht ouder dan 50 jaar op bijna 60% en aantal mensen dat chronisch ziek is ook op bijna 60% (van de gehele bevolking!). En hoe ouder hoe hoger de percentages. Daar ligt dus werk te doen. Als de trend zich voortzet dan zie je hier weer een 80-20 principe. (Nogmaals: het principe is een manier van denken die duidt alleen maar dat het niet om een 50-50 verdeling gaat. Exacte percentages kunnen dus verschillen). Vermoedelijk heeft nu 80% van de maatregelen, slechts een effect van 20%. Wat als we dat dus zouden omdraaien?
Als Krachtige Overheid is het dus tijd om algemeen beleid te maken gericht op voorkoming van chronisch zieken en overgewicht. En gericht op het minder kwetsbaar, dus weerbaarder, maken van de samenleving. De overheid moet algemene beleidsregels maken voor die 80% die een risicofactor zijn. De overheid mag de samenleving meer activeren om te werken aan een leefstijl gericht op preventieve gezondheid. Dat betekent dus om kunnen gaan met werkdruk, stressreductie, sporten/bewegen, gezonde voeding, buiten zijn, weerbaarheid tegen de informatieoverload via social media, kwaliteit van relaties etc.
En goed voorbeeld doet goed volgen. Dus voor de overheidsorganisaties die hun verantwoordelijkheid willen pakken en willen gaan voor fitte en weerbare medewerkers (zowel mentaal als fysiek) bied ik energieke ontwikkeltrajecten. Voor medewerkers die krachtige beslissingen nemen, persoonlijk leiderschap tonen en met creatieve, maar ook gedurfde ideeën komen. Dit is het moment dat je kunt laten zien hoe krachtig je bent als overheid.
Mooie dag,
Jennifer
